Hamas’ın 7 Ekim’deki saldırısından dört gün sonra İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve siyasi rakibi Benny Gantz birlikte bir odaya girip yan yana oturdular. 1400 kişinin hayatını kaybettiği saldırının boyutu henüz tam olarak netlik kazanmadı.
İki siyasetçi az önce acil bir savaş kabinesi kurduklarını açıklamıştı ve İsrail milleti uzun zamandan sonra ilk kez birlik olmuştu.
Aylardır süren protestolarda derin kutuplaşma yaşayan ülke halkının çoğunluğu böyle bir birlik talep ediyordu.
Yeni hükümet birlik görüntüsü verirken, ülkenin düşmanlarına da açık mesajlar verdi. Ancak İsrail’in siyasi yelpazesindeki önemli isimlerin hepsi bu masada değildi.
En büyük muhalefet partisinin lideri Yair Lapid, Netanyahu’nun aşırı sağ partilerle bağlarını koparma çağrısını kabul etmeyince o da Başbakan’ın savaş hükümetine katılmayı reddetti.
Ülkenin seçkin komando birliklerinden birinden emekli olan Yarbay Ron Sharf, Hamas saldırısı haberini aldığında ailesiyle birlikte Dubai’de tatildeydi.
“Silah Arkadaşları” adlı grubun kurucuları arasında yer alan Sharf, WhatsApp mesajlarının sabah 6.30’dan itibaren gelmeye başladığını söylüyor.
Netanyahu hükümetinin çok eleştirilen yargı reformu adımına karşı protestolara katılan emekli askerlerden oluşan bir örgüttü bu.
Sharf, grubun diğer liderleriyle sabah 8’de video konferans yaptıklarını ve tüm üyeleri tereddüt etmeden göreve çağırdıklarını söylüyor:
“Silah Kardeşleri grubunun üyelerinin çoğu ordunun farklı birimlerinde görev yapmış ve (Netanyahu’nun) söz konusu yargı girişimi sonrasında yedek askerlik gönüllülüklerini askıya almışlardı. “Devlet ile asker arasındaki sözleşme bozuldu.”
Ancak Sharf için durum farklıydı.
İsrail yollarında motorlu Hamas militanlarını görünce bunun farklı bir olay olduğunu düşündü.
“Yedeklerimiz hemen birliklerine gitti. Aramayanlar saatler içinde Tel Aviv’de kurulan sivil komuta merkezine geldi.”
Bazı İsraillilerin başbakanın yetkinliğini sorgulamakta haklı olduğunu söyleyen Sharf, “tartışmanın zamanı değil” diyor:
“Yaşananları unutmadık. Elbette ondan hesap sormanın zamanı gelecektir. Ama şu anda güvenlik güçleri savaş halindeyken ülkenin birlik içinde kalması gerekiyor.”
Ama bazıları onun kadar sabırlı değil.
‘Netanyahu bu görev için yeterli değil’
Pek çok İsrailli acil yanıt istiyor ve Netanyahu’nun bu zor dönemde ülkeye liderlik etme yeterliliğini sorguluyor.
İsrail-Hamas savaşından üç hafta sonra Başbakan Netanyahu, X’ten (eski adıyla Twitter) bir paylaşım yaparak Hamas’ın niyetleri konusunda “uyarılmadığını” iddia etti.
Aynı paylaşımında şu mesajı verdi: “Aksine İsrail ordu istihbaratı ve İsrail iç istihbarat teşkilatı (Shin Bet), Hamas’ın caydırıldığı değerlendirmesinde bulundu ve anlaşma istedi.”
Bu gönderiye tepki hızlı ve oybirliğiyle geldi. Yaygın görüş, Netanyahu’nun savaş durumunda güvenlik güçlerini işaret ettiği ve suçladığı yönündeydi.
Başbakan saatler sonra bu paylaşımı sildi ve özür diledi ancak koltuğu zarar gördü. Pek çok kişi bu davranış ve paylaşımı sorumluluktan kaçma ve 7 Ekim’in uzun vadede olası sonuçlarından kaçınma çabası olarak yorumladı.
Eyal Waldman, Netanyahu’nun paylaşımının iğrenç olduğunu ve bir an önce görevden ayrılması gerektiğini savunuyor.
Waldman’ın bir süre önce sattığı şirketi, Gazze Şeridi’nde de iki düzine Filistinli çalışanı bulunan başarılı bir teknoloji firmasıydı.
24 yaşındaki kızı Danielle ve ortağı Noam Shai, Hamas saldırısı sırasında Supernova müzik festivalindeydi. 48 saat içinde ülkeye dönen Eyal, elinde silahla kızını festival alanında takip ediyordu:
“Hamas 20’den fazla topluluğun yaşadığı bölgeyi kontrol altına almıştı. Ordumuz büyük bir baskı altındaydı ve kimseye güvenemezdim. Kızımı kurtarmak istedim.
“Arkadaşlarına ait aracın izini sürdük. Kurşunlarla delik deşik edilmişti. Hala hayatta olabileceğine dair umudum vardı. “Ben de onun Gazze’ye kaçırıldığını kabul etmeye hazırdım.”
İki gün sonra kapı çalınınca kızının öldüğü haberi geldi:
“İnsanları öldürüp işkence yaptılar. İnsanları yağmaladılar, kaçırdılar. Hamas’ı ve İslami Cihad’ı tamamen yok etmeliyiz. Tıpkı Batı’nın IŞİD’e yaptığı gibi tamamen yok olana kadar duramayız…”
“Gazze, El Halil ve Rawabi’de Filistinlilere iş verdim. Gazze’deki bir sahra hastanesine bağışta bulundum. İsraillilerden ve Filistinlilerden oluşan bir barış girişimine öncülük ettim. Bir köprü inşa etmek için çok şey yaptım.
“Birbirimizi öldürmeye devam etmenin bir anlamı yok. Filistinlilerin de bunu anlaması gerekiyor. “Barış yapacağız ama önce Hamas’ı yok edip savaşı kazanmalıyız.”
Eyal, Başbakan Netanyahu’nun bu görev için doğru kişi olmadığını düşünüyor ve şöyle devam ediyor: “Netanyahu’nun değil İsrailliler ordunun arkasında birleşti. Netanyahu bu göreve uygun değil.”
Anshel Pfeffer liberal Haaretz gazetesinde yazıyor ve şu analizi yapıyor:
“İsrail’de kültür ve kimlik konusunda bir iç mücadele var. “Bu mücadele, bazılarına göre ülkenin liberal ve açık fikirli kesimleri ile daha sağdaki dindar kesimleri arasında yaşanıyor.”
Benim İsrailim adlı hareketin yöneticisi Sara Haetzni-Cohen, “Bu yeni bir durum değil, ancak Netanyahu siyasi hedefleri doğrultusunda bu bölünmeyi daha da alevlendirdi” dedi. değerlendirmesini yapıyor.
Cohen, İsraillilerin şu anda Netanyahu’ya odaklanmaması gerektiğini savunuyor:
“Bunun bedelini herkes ödeyecek, herkes. “Siyasetin üst kademeleri, güvenlik birimlerinin başkanları dahil ama önce kazanmaya odaklanmalıyız.”
Haetzni-Cohen, Netanyahu’nun siyasi kariyerine son vermek zorunda kalacağını savunuyor ancak mevcut savaş ortamında birlik hükümetinin çok önemli olduğunu ve bu birliğin Netanyahu’nun etrafında olduğunu savunuyor:
“Gazze’ye yönelik ortak bir algıları vardı. Benny Gantz Savunma Bakanı iken Gazzeli Filistinlilerin tarım alanlarında çalışmasına izin verdi. “Bu tarım işçilerinin bazılarının Hamas için istihbarat topladığı biliniyor.”
Shin Bet bu iddiayı BBC’ye doğruladı.
Ulusal yayın yapan Maariv gazetesinin gerçekleştirdiği kamuoyu araştırmasına katılanların yüzde 80’i, güvenlik sorununun sorumluluğunu İsrail Başbakanı Netanyahu’nun üstlenmesi gerektiğini savunuyor.
Aynı araştırma, bugün seçim yapılsa Gantz liderliğindeki bir ittifakın çoğunluğu kazanacağını gösteriyor.
Bu bulgular savaş zamanlarında oluşan siyasi atmosferin tam tersi bir durumu ortaya koyuyor.
Eski ABD Başkanı George W Bush’a verilen halk desteği, 11 Eylül saldırılarından sonra büyük bir sıçrama gösterdi.
Maariv’in 27 Ekim’de gerçekleştirdiği bir başka kamuoyu araştırması, halkın neredeyse yarısının acil bir kara operasyonuna karşı olduğunu ve bunun beklenmesini istediğini gösteriyor.
İsrailliler, bu kadar çok rehine varken Gazze’ye kara operasyonunun doğru olup olmayacağını tartışıyor.
Birçok rehine ailesi, rehine pazarlığının birinci öncelik olması gerektiğini savunuyor.
Netanyahu kara operasyonunun rehinelerin serbest bırakılması ihtimalini doğurduğunu iddia edebilir ancak İsrail kamuoyu ikiye bölünmüş durumda.
